GENEL BİLGİLER
Bucak İlçe Haritası
Sağlık Ocağı Bölge Haritası
Genel Bilgiler
Tarihçe
Coğrafi Yapı
Sosyoekonomik, Kültürel Yapı
Çevre Koşulları, Ulaşım
Nüfus Yapısı
1
BUCAK İLÇESİ HARİTASI
2
SAĞLIK OCAĞI HİZMET BÖLGESİ
GENEL BİLGİLER:
Bucak ilçe merkezinin 25.04.1992 tarihi itibariyle nüfusu 27407 olup, kendisine bağlı
tüm bucak ve köylerin toplam nüfusu 54862'dir.İlçenin Burdur'a uzaklığı 45 km.dir. Yüzölçümü
1416 kilometrekaredir. Toplam köy sayısı 35 olup, 3 beldesi vardır. 9 köyün bağlı olduğu Kızıl-
kaya ve 8 köyün bağlı bulunduğu Kocaaliler bucakları bulunmaktadır.
TARİHÇE:
Bucak İlçesi'nin tarihi M.Ö. 1900 yıllarına kadar dayanmaktadır. Bu tarihlerde şimdiki
Bucak İlçesine bağlı Çamlık Köyü yakınlarındaki CREMNA bölgesine Pisidyalılar Kavminin
yerleştiği bilinmektedir. İlçenin ilk yerleşim yerinin burası olduğu düşünülmektedir. M.Ö. 1200
lü yıllarda Cremna'nın Frig egemenliği altına girdiğine dair bulgular ele geçmiştir.
M.Ö. 546'da başlayan Pers egemenliği döneminde Pisidya Birinci Satraplık Bölgesi mer-
kezinin MİLYAS ( Melli-Kocaaliler ) olması Bucak yöresinin tarihi önemini arttırmıştır.
Milyas daha sonra İskender'in istilasına uğramış, onun ölümünden sonra Selekid ve Ber-
gema, dolayısıyla Roma egemenliği altına girmiştir. Cremna ise Romalı Agustus'un M.Ö.25 yı-
lındaki seferi sırasında koloni haline getirilmiştir.
Uzun süre Roma ve Bizans'a bağlı kalan bölge 1071 Malazgirt Zaferinden sonraki yıl-
larda Oğuz Türkleri'nce ele geçirilmiştir.
İlçe merkezi içine kadar giren ve halen mevcut çam, sedir ormanlarından da anlaşıldığı
üzere birkaç yüzyıl önce ilçe merkezinin bulunduğu alan tamamen ormanlarla kaplı idi. İlçe mer-
kezi ve civarı Anadolu Beylikleri zamanında Isparta-Burdur'da yaşayan Hamitoğulları ile An-
talya'da yaşayan Tekeoğulları arasında uzun çatışmalara yol açtıktan sonra Hamitoğullarının
eline geçmiştir.
Bundan sonra dar bir arazi üzerinde yaşayan Cremna (Girmiye) Kariyesinden bazı ailele-
rin şimdiki ilçenin bulunduğu yere gelip yerleştikleri; gelen bu kafile reisinin Kiriş Zade laka-
bıyla anıldığı bilinmektedir.
İlçenin şimdiki yerine taşınışı ile ilgili bir anlatıma göre; Girmiye Kabilesinden bazı aile-
ler ilçenin güneybatısındaki TURBA denilen yere göç etmişlerdir. Halk arasında bu yere ÇİFT
KUYUSU'da denilmektedir. Burada çok büyük ve eski bir mezarlık bulunmaktadır. Tarihçesi
bilinmeyen bu mezarlığın etrafında eski kalıntılara rastlanmaktadır. Ayrıca çok sağlam ve eski
bir kuyu ile bölgeye hakim bir tepede, halk arasında "Gavur Öreni" adı ile anilan gözetleme ku-
lesi kalıntısı ve buraya yakın "Çamlık Tepesi"nde yel değirmeni olduğu tahmin edilen kalıntılara
rastlanılmaktadır. İlçe merkezinin bulunduğu bugünki yerine eski yıllarda "İlmeli Bucak" dendi-
ği yaşlılar arasında halen söylenmektedir.
Çift Kuyusu denen bölgeye yerleşen Girmiyelilerin "Kara Ayvat" denen bir zatın çevre-
sindekilerle birlikte bugün Karayvatlar Mahallesinin bulunduğu yere gelerek yerleştikleri ve Ka-
rayvatlar Mahallesi adının buradan kaynaklandığı söylenmektedir. Kara Ayvat'ın yörüklerden ol-
duğu rivayetleri de vardır.
Bir başka anlatıma göre; Alaaddin Keykubat'ın askerlerinin halen Alaaddin Mahallesinin
bulunduğu yerde sefer esnasında kışladıkları ve bir kısmının buraya yerleştikleri söylenmektedir.
Yine başka bir anlatıma göre; Oğuz Boylarından bir beyin maiyeti ile beraber Oğuzhan
Mahallesi'nin bulunduğu yerde konakladığı, bu esnada beyin sevgilisinin ölmesi üzerine burada
toprağa verildiği ve yerleşildiği rivayet edilmektedir.
İlçenin kuzeybatısında bulunan "İncirhan Kervansarayı" ve güneyinde bulunan "Susuz-
han Kervansarayı" Selçuklu Sultanı Gıyasettin Keyhusrev'ce yaptırılmış olup taş yolla irtibat-
landırılmıştır. Selçuklu ticari ağına sahip ilçe ve çevresi eski yıllarda da cezvedici bir özelliğe
sahipti. Yıllarca Hamitoğulları ve Tekeoğulları arasında paylaşılamayan bölge 1381 yılında
Osmanlılara dahil olmuş, OĞUZHAN NAHİYESİ adıyla 1900 yıllarına kadar Konya Sancağı-
na bağlı kalmıştır.1900 yılında yine Oğuzhan adıyla Antalya iline,1926 yılında da Burdur'un il
olması üzerine adı BUCAK olarak değiştirilerek Burdur'a bağlanmıştır.
Yukarıda anlatılan ilçe yerleşimine ait rivayetler ihtiyarlarca desteklenmekte olup, adı
geçen üç mahallenin birbirinden uzakta olduğu ve zaman zaman bu mahalleler arasında çetin
anlaşmazlıkların ve kavgaların olduğu anlatılmaktadır.
COĞRAFİ YAPI:
Batı Akdeniz bölgesinin iç kısımlarında yerleşim gösteren bölgenin Göller Yöresi ile
komşuluğu mevcuttur. Batı Torosları oluşturan dağları bünyesinde taşımadadır. Antalya'da ha-
kim sıcak Akdeniz iklimi ile Burdur'da hakim karasal iklim arasında bir geçiş bölgesi özelliği-
ni göstermektedir. Önceden sert bir iklime sahip olan Bucak'ın bu iklimi Karacaören 1 ve 2 Ba-
rajlarının yapılması ile yumuşak bir iklime dönüşmüştür. Kışları ılıman, yağışlı, yazları sıcak ve
nemli bir yapıya bürünmüştür. Sağanak yağışlar artmıştır.
İlçenin doğu kesimi yaygın çam ormanları ile kaplıdır. Diğer dağlarda son yıllarda geniş
bir ağaçlandırma çalışması yapılmıştır.
İlçenin doğusunda "Sivri Dağı", kuzeyinde "Hökez Dağı", güneyinde "Katran Dağı" yer
almaktadır. Tek açılma alanı batısında yer alan "Bucak ve Kestel Ovaları"dır. Kışları su ile do-
lan, yazları bataklık haline gelen "Kestel Gölü"nün kurutulması ile tarıma elverişli hale getirilen
bu ova tarımın ilerlemesine yardımcı olmuştur. Ormansız dağlarda maki bitki örtüsü hakimdir.
SOSYO-EKONOMİK,KÜLTÜREL YAPI:
Bucak ilçe olduktan sonra hızla gelişmeye başlamıştır. Kestel Gölünün kurutulup
kontrol altına alınmasından sonra verimli bir tarım alanına sahip olan ilçede tarımla beraber
sanayide gelişmeye başlamıştır. Virjinya tipi tütün Türkiye'de yalnızca bu bölgede yetişmekte
ve ilçe ekonomisine katkıda bulunmaktadır.
İlçe ekonomisinde nakliyecilikte önemli yer tutmaktadır. Plastik eşya imalathaneleri, top-
rak sanayii, vasıta tamiri, karosör, kereste sanayii Bucak'a diğer ilçelerden daha fazla önem kazandırmıştır
İlçe sınırları içinde son yıllarda zengin mermer yatakları bulunmuş, mermer sanayiide kurulmuştur. Ispar-
ta-Antalya-Burdur gibi üç ilin ortasında bulunması da ekonomik yapılanmanın güçlenmesinde etkilidir.
İlçe ekonomik açıdan gösterdiği güçlülüğü ne yazık ki sosyal yönden gösterememektedir."Bucak
Kültür ve Sanat Şöleni" etkinliği çerçevesinde yağlı güreş ve atıcılık müsabakaları yapılmaktadır.
İlçe çevresinde mesire ve piknik alanlarının çokluğundan olsa gerek ki ailelerin gidebileceği eğlence
yeri sayısı azdır.
Yemekler: İlçenin dikkati çeken mahalli yemekleri; tarhana çorbası, bulgur pilavı, kuru fasülye
Yaprak sarması, dolmalar,etli nohut, etli patates sayılabilir. Yanında ayran, yoğurt, turşu, mevsimine
göre salata bulundurulur. Kabak tatlısı ve baklava tatlılarıdır.
Kıyafetler: Erkeklerin eskiden giydiği fes, poçu, kepe (Cepken), iç gömlek, şal kuşak, yörük ko-
lanı, çaşır, yün çorap ve çarık günümüzde sadece köylü yaşlılarda rastlanılabilmektedir. Gençlerin ve il-
çe merkezinin giyim tarzı çağdaş çizgiyi takip eder niteliktedir. Kadınların giydiği fes, oyalı yazma, iç
gömlek, sıkma, üç etek, acem şalı, direm kuşak, kepe, şalvar, yün çorap ve çarık genelde köy kadınları-
nın giyim tarzıdır. İlçe merkezindeki kadınların oyalı yazma ve şalvar (koca don) alışkanlığı devam etmektedir.
Gençler günün modasını takip eder durumdadır.
Düğünler: Evlenme yaşı merkezde erkekler için 20-25, kızlarda 19-22 iken köylerde bu sınır 2-3
yaş aşağı düşebilmektedir. İki taraf arasında aracılarla anlaşmaya varıldıktan sonra oğlan tarafının bü-
yükleri "kız istemeye" giderler. "He kahvesi" içilir. Kız ve oğlan "sözlü"dürler. Sonra iki aile akrabalar-
la bir araya gelip "nişan" yaparlar. Belirlenen zamanda iki aile yeni kurulacak yuvanın eksiklerini tamam-
larlar (Urba görme). Düğün tarihi şeker, mendil, yazma, havlu gibi hediyelerden oluşan "oku" ile evlene-
cek kız ve oğlan veya onların yakınlarınca sözlü davet yapılır. Önceden bir hafta kadar süren düğünler
günümüzde Cuma günü öğleden sonra kadınların davul-zurna eşliğinde kız evine gitmesi ile başlar.Kı-
na yakılır. Akşam düğün evlerindeki yemekten sonra oğlan evinde eğlenilir. Cumartesi akşamı eğlence
kız evindedir. Damat yakın arkadaşları ile kız evine gelir,oynar. Pazar günü öğle namazından sonra kız
evine "gelin almaya" gidilir. Oğlan evine gelindiğinde gelin-damat birlikte şerbet içer. Damat arkadaşları
tarafından gezmeye götürülür (Aralarında enaz birinin evli olması gerekir.). damat merak ettiği konularda
bilgilendirilir ve eve geri götürülür. Düğünlerde davul-zurna ve daha çok saz eşliğinde oynanır. Gurbet
havaları, Teke zortlatması, Teke zeybekleri, Kabardıç ve Kırık havaların yanında diğer sazlı-sözlü oyun-
larda oynanır.
Piknik ve mesire yerleri: Bucak'ta hemen her subaşı piknik için gerekli vasıfları taşımaktadır. en
gözde yerler arasında İncirhanı, Seydiköy piknik alanı, Kumar yaylası, Karacaören barajları ve Kestel su-
başı piknik alanı sayılabilir.
Lakaplar: Eski lakap anlayışı Bucak'ta günümüzde de yaşatılmakta ve aileler lakaplarıyla anıl-
maktadır. Bazı lakaplar; Kedililer, Ayıcılar, Keneler, Deveciler, Katırcılar, Kırılar, Karıncalılar, Böcüler,
Kirliler, süllüler, Güllüler, Kadılar (Çil kadılar, İbiş kadılar, Kadı Veliler, Kadı Ahmetler), Akçalar,
Karacalar, Sarılar, Beyazlar, Akmehmetler, Garahüseyinler, Akçabeyler, Garahaliller, Çakırlar,Alaylılar,
Demirciler, Galaycılar, Kömürcüler, Heybeciler, Kadir ustalar, Torbalılar, Keçeliler, Göncüler,Halvacılar,
Müezzinler, Daşcılar, Borucular, Çerçiler, Onaranlar, Zemerci Mahmutlar, Arlılar, Uysallar, Musalar, Kısalar,
Köseler, Doğruboyunlar, Mencilisler, Manduraplar, Yalançılar, Dilsizler, Kenişler,Gilikler, Hacıomarlar,
Kirişler, Beslekler, Bağrıaçıklar, Görekler, Golaklar, Şippekler, Tefiller, Solumazlar, Çakacılar, Kartlar,
Hacebişler, Meçikler, Cıllılar, Boleller, Karışıklar, Tombaklar, Yörükler, Osmancıklar.
ÇEVRE KOŞULLARI,ULAŞIM:
Bucak, Antalya-Burdur Karayolu üzerinde yerleşim göstermekte olup; Burdur'a 45 km. ve An-
talya'ya 80 km. uzaklıktadır. Ulaşım oldukça kolaydır. Özellikle Kocaaliler Nahiyesine bağlı köylerde
arazinin engebeli oluşundan ve nüfus yoğunluğunun az olmasından dolayı araç sıkıntısı vardır. Karacaö-
ren 1 ve 2 barajlarının yapılmasından sonra suyun karşı tarafında kalan köylere kayıkla veya Isparta il sı-
nırına girilerek Ağlasun-Çandır yolu üzerinden ulaşım sağlanır hale gelmiştir. Baraj bendi üzerinden Kızıllı
Köyü'ne yol yapılması ile bu olumsuz durum düzeltilebilecektir.
Sağlık Ocağımız sorumluluk bölgesinde bulunan üç köyünde ulaşım problemi yoktur. Merkezden
Uzaklıklar; Seydiköy 5 km, Alkaya 8 km, Dağarcık 9 km dir.
NÜFUS YAPISI:
İlçe merkezinde doğum kontrolü yöntemlerinin kullanılmaya başlaması ile nüfus piramidi fıçı
Görünümü kazanmaya başlamıştır.50-55 yaş grubu erkek nüfusta ölüm fazlalığı nedeniyle dikkate değer
Bir düşüş gözlenmektedir.
Seydiköy; halen gençlerin iş imkanı bulabildiği için göçün yaşanmadığı bir yerdir. Evlilik yaşı
küçüktür ve kontrol yöntemi kullanımı azdır. Üçgen tipte bir nüfus yapısına sahiptir.
Alkaya ve Dağarcık Köyleri; genç nüfusun dışarıya göç ettiği yerlerdir. Kontrol yöntemi kullanı-
mı kısıtlıdır.Dar fıçı görünüme sahip nüfus piramidli yerlerdir.